|
Podgorica– Crnogorsko školstvo prema prosvetno-obrazovnim ekspertima „počiva na brojnim falsifikatima” i deca prisilno uče „faktičke netačnosti ne samo kroz nauku o jeziku već i kroz istoriju i neke druge predmete”.
Autor knjiga „Noć dugih makaza”, „Potiskivanje srpskog identiteta u crnogorskim udžbenicima za jezik i književnost” i „Ćirilica i latinogorica”, profesor Veselin Matović, ovako govori o najočitijim primerima falsifikata:
„Na primer, ideologema i agitema, bezbroj, počevši od tvrdnje da je ’crnogorska/zetska redakcija prva redakcija staroslovenskog jezika iz koje se kasnije nastale bosanska i srpska’, ili da su Miroslavljevo jevanđelje pisala dva pisara: Varsemeleon i Grigorije, da je Varsemeleon bio Crnogorac/Zećanin, a Grigorije Srbin/Rašanin, da je Varsemeleon bio ijekavac, a Grigorije ekavac, te da deo Jevanđelja koji je pisao Grigorije pripada srpskoj, a deo koji je pisao Varsemeleon crnogorskoj književnosti.”
Matović dodaje:
„Slične falsifikate srećemo i u udžbenicima istorije, na primer, da su Simeon Nemanja i Sv. Sava ognjem i mačem Crnogorce preveli iz katoličanstva u pravoslavlje, ili, recimo, da je ’po nagovoru Nikole Pašića francuska vlada zabranila povratak kralju Nikoli u Crnu Goru’, te da je srpska vojska 1918. okupirala Crnu Goru, itd. Takvih primera nalazimo čak i u udžbeniku za likovno vaspitanje. Recimo, ispod reprodukcije Lubardine slike ’Bitka na Vučjem dolu’ upisano je: ’Veličanje crnogorske borbe za slobodu’, a ispod slike ’Kosovski boj’: ’fSlikarev obračun s kosovskim mitom.’ Itd, itd…”
On ocenjuje da je „uklanjanje Sv. Save iz školskih programa i udžbenika možda najbolje odslikava karakter i smisao današnjeg školstva u Crnoj Gori”.
„To je nedvosmislena poruka: ako u crnogorskom školstvu nema mesta za Sv. Savu, onda nema ni za sve ono što on znači, pre svega – ni za Srpsku pravoslavnu crkvu”, kaže Matović.
„Imao sam priliku da razgovaram s maturantom, gimnazijalcem, dobitnikom diplome ’Luča’, koji nikada nije čuo ni za ’Stražilovo’, ni za ’Plavu grobnicu’, ni za ’Krvavu bajku’, ni za ’Jamu’ Ivana G. Kovačića. Šta više o tome reći?!”, zapitao se on.
A to što se Njegoš u Crnoj Gori od strane državnih intelektualaca i pisaca naziva „genocidnim pesnikom”, falsifikatorom istorije i izmišljotinom oko istrage poturica i ne čudi ako je u crnogorskim programima sveden na „dva slova”, odnosno pola časa.
„Nažalost, Njegoš je u postojećim školskim programima i čitankama stavljen u Prokrustovu postelju. Umesto da se drži duhovnih i moralnih koordinata koje joj je Njegoš iscrtao, naše školstvo ’crnome rabota mamonu’. Korumpirana intelektualna elita – koja je zaposela sve kulturne i obrazovne institucije i uspostavila monopol nad sveukupnom pameću i naukom ovdašnjom, pa i nad interpretacijom Njegoševog dela – ustanovila je, izgleda, za autore školskih programa i udžbenika, ali i za većinu nastavnika u Crnoj Gori, indeks zabranjenih knjiga o Njegošu”, ističe Matović i nastavlja: „Drugačije kazano – skrajnula je iz domašaja mladih generacija ključeve kojima se ono otvara: srpsku narodnu poeziju, srednjovekovnu nemanjićku književnost, bogoslovsku literaturu, ali i sve o njemu nastale tekstove koji izlaze iz opsega režimske projekcije njegovih značenja, i tako otvorila prostor za tzv. novo čitanje i pranje Njegoša od srpskog nacionalizma, odnosno – „otimanje Njegoša iz zagrljaja Srpske pravoslavne crkve’.”
Po rečima Matovića, uklanjanje srpskih pisaca iz školskih programa „urađeno je temeljno, od prvog razreda osnovne do četvrtog gimnazije”.
Iz udžbenika su bez objašnjenja nestali Sveti Sava, Teodosije, Jefimija, Stefan Lazarević, Konstantin Filozof, Jovan Jovanović Zmaj, kralj Nikola Prvi Petrović, Jakov Ignjatović, Milovan Glišić, Stevan Sremac, Janko Veselinović, Ljubomir Nenadović, Bogdan Popović, Jovan Skerlić, Milutin Bojić, Dušan Vasiljev, Oskar Davičo, Aleksandar Vučo, Antonije Isaković, Aleksandar Tišma, Matija Bećković, Ljubomir Simović, Milorad Pavić, Branko Radičević, Mira Alečković...
Zamenili su ih Andrej Nikolaidis, Sreten Asanović, Jevrem Brković, Mladen Lompar, Sreten Perović, Mirko Kovač, Husein Bašić, Balša Brković, Ognjen Spahić, Avdo Međedović, Esad Mekuli, Musa Ćazim Ćatović...
U odnosu na program za srpski jezik do 2004. godine, u gimnaziji i srednjim stručnim školama iz prvog razreda su izbačeni Sv. Sava (Žitije Sv. Simeona), Teodosije (Žitije Sv. Save), Jefimija (Pohvala knezu Lazaru), Stefan Lazarević (Slovo ljubve), Konstantin Filozof (Žitije despota Stefana Lazarevića), Aleksa Šantić, Desanka Maksimović, Skender Kulenović, Mihailo Lalić, Dobriša Cesarić, Jovan. St. Popović, a uneseni „Lukrecija iliti ždero” (nepoznati autor), Đorđe Bizanti, Ljudevit Paskvalić.
„Izbačene su čak i epske narodne pesme: ’Ženidba kralja Vukašina’, ’Kosovka devojka’, ’Marko Kraljević ukida svadbarinu’, ’Deoba Jakšića’, ’Ropstvo Janković Stojana’, ’Hasanaginica’”, pojašnjava profesor Matović.
„Izuzetak su ’Ženidba Milića Barjaktara’ i dve pesme Starca Milije, koje oni, inače, svrstavaju u crnogorsku književnost! U prvom razredu potpuno je izostavljena srpska srednjovekovna književnost, počevši od Svetog Save, Domentijana, Teodosija, sve do Dositeja Obradovića, dok su iz četvrtog razreda najureni Miodrag Pavlović, Antonije Isaković, Aleksandar Tišma, Matija Bećković, Milorad Pavić, Ranko Jovović...”, objašnjava Matović.
„Seča” nastavnog kadra
Podgorica – U knjižarama širom Crne Gore već dve školske godine prodaju se nove knjige štampane samo za crnogorski jezik, i to uglavnom latinicom i s dva nova slova. Takva obrazovna politika je plod decenijske vlasti dvojca agresivne montenegrinske Socijaldemokratske partije socijalista Ranka Krivokapića i Demokratske partije socijalista Mila Đukanovića, koja je pre desetak godina odustala od svog programa jugoslovenstva, odnosno zajedničkog življenja sa Srbijom i preuzela separatistički program Liberalnog saveza Slavka Perovića.
To je podrazumevalo i da se iz svih kulturnih i obrazovnih institucija izopšte Srbi u Crnoj Gori, a ustoliče interesi Bošnjaka, Muslimana, Albanaca, Hrvata, Roma... Kao kruna takvog odnosa prema Srbima, u vrtićima, osnovnim i srednjim školama nema nijednog domara srpske nacionalnosti, a kamoli direktora ili pomoćnika direktora tih institucija. Do prošle godine samo je u Bijelom Polju jedne srednje škole direktor bio Srbin, ali je i on je smenjen dolaskom Damira Šehovića za ministra prosvete. Treba podsetiti da je obračun sa srpskim jezikom krenuo još 2004. godine, kada je izvršeno preimenovanje nastavnog predmeta iz srpskog u „maternji”, posle čega je nastala „seča” nastavnog kadra koji nije želeo da prihvati nasilje nad naukom.
Srbi u Crnoj Gori: Manjina, dijaspora ili autohtoni narod?
Prolazne trzavice ili zahlađenje odnosa Beograda i Podgorice?
Crnogorske ustanove zatvorene za Srbe
Vlada Crne Gore: Ocene Irineja zlonamerne/Đukanović: Patrijarh Irinej da demantuje ono što je rekao
Crna Gora i Albanija: Bez bodljikave žice za migrante/Austrija traži razjašnjenje njemačke odluke o migrantima
Crnogorska humanost na ispitu
Kuda Đukanović vodi Crnu Goru?
Stejt department traži brzu istragu napada na novinarku "Vijesti"
Novi predsjednik Crne Gore moćniji od Vlade?
Đukanović ponovo na čelu Crne Gore
Crna Gora bira predsednika
Đukanović: U nedelju će trijumfovati velika postignuća
Narod glasa za gospodara, a dobije 'englesku kraljicu'?
|
