|
Burne godine
izvor: vecernje novosti 08.09.2014
Austrijski kulturni forum Beograd, Institut za savremenu istoriju i Muzej grada Beograda pripremili su i večeras otvaraju - u Konaku kneginje Ljubice - izložbu „Beleške burnih odnosa - Austrijsko-srpski odnosi od 1836. do 1914.“
„Beleške burnih odnosa“ svojim idejnim konceptom predstavljaju svu složenost, mnogostrukost i intenzivnost odnosa između Austrije i Srbije, koji se najčešće gledaju samo kroz vizuru početka Prvog svetskog rata 1914. godine, kada su oni došli do najniže tačke u svojoj istoriji. Ti odnosi zapravo ne počinju 1836. godine, kada je Austrija, kao prva od velikih sila, uputila u Kneževinu Srbiju svog zvaničnog diplomatskog predstavnika. Oni obuhvataju veoma dug hronološki luk koji je započeo još u prvim decenijama 16. veka, prodorom Turaka u srednju Evropu, srpskim seobama na sever, delimičnim proširenjem Habzburškog carstva na oblasti u kojima su živeli Srbi i stvaranjem Vojne krajine, svojevrsnog bedema prema širenju Osmanskog carstva. Srbi su i u narednim vekovima nastaviti svoje seobe i masovno učestvovati u svim habzburško-osmanskim ratovima vođenim na prostoru Balkanskog poluostrva, sve do kraja 18. veka, u iskrenoj nadi da će se uz pomoć Carevine osloboditi turske vlasti.
Doc. dr Hanes Lajdinger sa Univerziteta u Beču, dr Danilo Šarenac, naučni saradnik u Institutu za savremenu istoriju i Vladimir Tomić, viši kustos Muzeja grada Beograda, pokušali su izložbom, kao i pratećim, vrlo iscrpnim katalogom, da prikažu upravo tu dimenziju gusto isprepletanih, bliskih, ali u isto vreme komplikovanih odnosa dva naroda, time ne zanemarujući političke suprotnosti koje su na kraju dovele do rata.
Izložena je dokumentarna građa, ali i dela slikara Paje Jovanovića, Stevana Todorovića i Pavla Simića. Predstavljene su manje poznate činjenice, kao što je podatak da je Anastas Jovanović 1854. godine načinio prve stereoskopske snimke Beča ili da je Paja Jovanović naslikao čak petnaestak portreta cara Franca Jozefa, od kojih jedan ukrašava odaje dvorca Šenbrun. Dobar primer isprepletanih odnosa je i bečki slikar srpskog porekla Eugen Ladislav Petrović, čija se većina radova čuva u Muzeju grada Beča.
PRVA GEOGRAFSKA KARTA
Među eksponatima se nalazi i prva geografska karta Kneževine Srbije, koju je Anastas Jovanović litografisao, a u Beogradu je 1843. nacrtao Jovan Bugarski, da bi je o svom trošku zajedno izdali u Beču 1845. godine, faksimil naslovne strana završnog nacrta Ultimatuma sa dopisanom napomenom „poslednja definitivna verzija“ od 19. jula 1914, kao i objava rata Austrougarske Srbiji sa dopisanom napomenom „poslato 28. jula 1914“.
|
