|
Zašto se problemima umetnika koji žive od svog stvaralaštva godinama ne nazire kraj. Lokalne samouprave se bahato odnose prema obavezi uplaćivanja doprinosa
Dok samostalni umetnici proživljavaju traumatične susrete s poreskim službenicima koji ih ubeđuju da prihvate reprogram dugova koje nisu napravili, ali koji jesu stigli na njihove adrese - (ne)nadležne institucije nastavljaju da prebacuju odgovornost sa jedne na drugu, na umetnička udruženja ili na same umetnike.
Svi odreda se proglašavaju nenadležnim za rešavanje problema "samostalaca", a na druge svaljuju krivicu za to što su se dugovi akumulirali godinama. Kako god, sada su stigli na naplatu - i to umetnicima, kojima se ne nudi nikakvo istinsko rešenje, već samo opcija da sami (u ratama) plate dugove nastale bilo višegodišnjim javašlukom lokalnih samouprava, bilo neažurnošću umetničkih udruženja.
Duška Marković, iz Udruženja dramskih umetnika Srbije, koja problematiku poznaje "u prste", kaže da grad Beograd tokom poslednje dve godine redovno uplaćuje doprinose, te da samostalni umetnici koji su odskoro stekli taj status nemaju problem s dugovanjima. Ipak, napominje i da se mnoge lokalne samouprave bahato odnose prema ovoj svojoj obavezi, jer u zakonu stoji da lokalna samouprava "može" uplaćivati doprinose lokalnim umetnicima - što mnogi čitaju kao "može ali ne mora".
- Udruženja utvrđuju status samostalnih umetnika od 1. jula 1983. godine, a sve do 2003. grad je plaćao doprinose po različitim osnovicama osiguranja, u odnosu na godine staža ili, recimo, status istaknutog umetnika, i do te 2003. mnogi umetnici su se penzionisali, obezbeđeni više nego pristojnim penzijama - navodi ona. - Grad je direktno plaćao Fondu za penziono i zdravstveno osiguranje, a od 2003. (odlukom grada) kreće uplata po najnižoj osnovici osiguranja (ako je umetnik zaradio više od minimuma, koji je, recimo, tokom protekle dve godine iznosio 433.000, odnosno 418.000 dinara godišnje neto, on sam doplaćuje doprinose za tu razliku). Tada počinju i ozbiljna kašnjenja sa uplatama koja traju sve do kraja 2014. godine. Tek od 2006. kreću uplate preko udruženja umetnika, te ona tek od te godine raspolažu podacima o tome kome je, kad i koliko novca uplaćeno.
Problem je, ističu u UDUS, u tome što Poreska uprava od iznosa uplaćenog za tekuće doprinose najpre naplati kamatu za zaostala dugovanja, te nastaje manjak doprinosa za osiguranje. To stvara slobodnim umetnicima velike probleme, jer niti mogu da odu u penziju, niti mogu da se leče, izvade ili overe zdravstvenu knjižicu.
Krajem 2015. umetnička udruženja su prikupila podatke o ukupnim dugovanjima, a potom je Asocijacija umetničkih udruženja uporno zahtevala reakciju, odnosno podršku zaštitnika građana. I dobila ju je, ali Preporuka o ponašanju koju je ombudsman doneo februara 2016. još nije počela da se primenjuje.
PRVI KVARTAL
Na ime učešća grada Beograda u plaćanju doprinosa za obavezno socijalno osiguranje 1.933 samostalna umetnika, za prvi kvartal (januar-mart) 2017. godine grad će preneti reprezentativnim udruženjima u kulturi sredstva u iznosu od 48.897.921,87 dinara. Akontativni iznos doprinosa na najnižu mesečnu osnovicu doprinosa koji je potrebno obezbediti za jednog umetnika, za jedan kvartal, u 2017. godini, čini iznos od 25.296,39 dinara.
novosti.rs
|
