|
Međunarodne razvojne banke podržale su najmanje 82 hidro-energetska projekta širom Jugoistočne Evrope, uključujući i u zaštićenim područjima, čime doprinose uništavanju netaknutih balkanskih reka, navodi se u studiji međunarodne nevladine organizacije "CEE Bankwatch Network". U Srbiji se 12 projekata, čiji su finansijeri utvrđeni, nalazi se u zaštićenim područjima, a vodeći finansijeri hidroenergetike u Srbiji su banke Erste i Unikredit.
Od 2005. godine Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD), Evropska investiciona banka (EIB) i Grupa Svetske banke odobrile su kredite i garancije od ukupno 727 miliona evra za 82 hidro-elektrane.
To obuhvata 37 projekata u zaštićenim područjima - nacionalnim parkovima i područjima "Natura 2000" i u međunarodno priznatim oblastima visoke vrednosti biodiverziteta kao što su značajna područja gde se okupljaju ptice.
U studiji koja obuhvata Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Bugarsku, Hrvatsku, Kosovo, Makedoniju, Crnu Goru, Srbiju i Sloveniju, navodi se da je EBRD najveći poznati finansijer hidroenergetike na Balkanu koji je sa 126 miliona evra podržao ukupno 61 hidroenergetsko postrojenje, od čega 29 u zaštićenim područjima ili međunarodno priznatim područjima značajnim za biodiverzitet.
Studijom kojom je dopunjen izveštaj iz 2015. godine, utvrđeno je da novac koji plasiraju komercijalne banke "igra ključnu ulogu u omogućavanju kontroverznih hidroenergetskih projekata".
"Finansiranje koje pružaju komercijalne banke je teže pratiti zbog nedostatka transparentnosti u tom sektoru, ali autori studije su identifikovali 158 postrojenja s takvim finansiranjem, od kojih je 55 u zaštićenim područjima ili međunarodno priznatim područjima značajnim za biodiverzitet", piše u saopštenju.
U Srbiji su vodeći finansijeri takvih projekata banke Erste (26 projekata) i Unikredit (10).
Erste banka je finansirala grupu od sedam postrojenja na granici Nacionalnog parka Kopaonik, kod Jošaničke banje. Te hidrolektrane, i još osam u istom području koje se finansiraju iz drugih izvora, ostavile su, kako je navedeno, veliki deo lokalnih reka s malo ili bez i malo vode tokom većeg dela godine.
Unicredit banka finansira projekat "Zvonce" kod Babušnice, koji se sada gradi, uprkos protestima meštana okolnih sela.
Dvanaest projekata u Srbiji, čiji su finansijeri utvrđeni, nalazi se u zaštićenim područjima, a najveći pritisak je u Parku prirode Stara Planina, budućem području pod zaštitom EU, Natura 2000.
U studiji je navedeno da od multilateralnih razvojnih banaka, EIB predvodi po posrednim kreditima preko komercijalnih banaka čime je finansirala 12 projekata u Srbiji.
EBRD je i u projektima rehabilitacije starih hidroelektrana, kao i u četiri direktne investicije kod Jošaničke banje, i pet projekata za koje je novac plasiran preko Unikredit i jednom preko banke Sosijete ženeral.
"CEE Bankwatch Network" upozorava da hidronergetska postrojenja svih veličina i kapaciteta mogu imati značajne štetne uticaje na zaštićena područja, naročito kada nedostaje sredstava i sposobnosti za "odlučan inspekcijski nadzor".
Zbog povlašćene cene otkupa električne energije, predviđene za male hidroelektrane, taj sektor privlači investitore povezane političkim i ekonomskim elitama koje "često posluju na granici ili s druge strane zakona".
Autori studije i saradnici ističu da Srbija treba da razvija sektor obnoviljivih izvora energije, ali upozoravaju da je šteta koju prouzrokuju male hidroelektrane velika u poređenju s proizvedenom električenom energijom.
Oni smatraju da finansijeri moraju preuzeti deo odgovornosti i osigurati usklađivanje s domaćim i međunarodnim standardima, jer "neodgovorne investicije mogu zauvek uništiti stotine netaknutih balkanskih reka".
Upozorava se da je oko 2.800 novih brana planirano na teritoriji između Slovenije i Albanije, zbog čega su "EuroNatur" i "RiverWatch" pokrenuli kampanju "Sačuvajmo plavo srce Evrope", u okviru koje je urađena studija o finansiranju malih hidroelektrana.
Istraživanje: Uspehom u osnovnoj školi nezadovoljno 44 odsto učenika, 12 odsto kaže da nisu srećni
Čije su crkve i manastiri u Crnoj Gori?
Kako je Tito proganjao Branka Ćopića
Godišnjica smrti Slobodana Miloševića/ Vučelić: Trn u peti transatlantske zajednice
Svaki četvrti nije otac deteta
Nemački mediji: Evropski satovi kasne zbog Srbije i Kosova
UNICEF: U Srbiji će do 2041. broj stanovnika pasti na 5,5 miliona
Vojvođanska kuhinja po meri sladokusaca
Beograd u 18. veku
Caričin grad – legende i želje
Srpski arheolozi otkrivaju tajne porekla Evropljana
Najviše plate primaju Slovenci, najmanje Makedonci
Kako se “hrvatsko pitanje” pojavilo u Jugoslaviji pre 80 godina?
Diskriminacija Roma duboko ukorenjena u evropskim društvima
|
