Viminacijum: Prave arenu kao u doba cara Konstantina
Izvor: novosti online
Datum: 24.04.2013
Vaskrsava gigantski amfiteatar gde će se održati svečanost povodom Milanskog edikta. Uz "borilišta" podiže se tribina visoka 12 metara za 1.200 gledalaca
Arheolozi, arhitekte i građevinari na lokalitetu Viminacijum u Starom Kostolcu danonoćno rade na rekonstrukciji jedinog očuvanog rimskog amfiteatra od Pule prema jugu i istoku Evrope. Radovi će biti do 18. maja, kad će se u areni, izvođenjem opere "Aida" obeležiti centralna svečanost jubileja 17 vekova Milanskog edikta. Predstava će biti izvedena na istom borilištu gde su u antici krv prolivali gladijatori, a hrišćani bacani zverima.
Građevinari iz Vlasotinca ubrzano obnavljaju zidine arene povezujući ogromno kamenje rimskim malterom, a uz njih postavljaju drvenu rešetkastu konstrukciju, jedinstvenu u svetu, koja predstavlja vernu kopiju antičkog gledališta.
- Tribine za 1.200 posetilaca biće visoke 12 metara, a najvažniji gosti smestiće se u loži na kuli visine 15 metara - objašnjava arhitekta mr Emilija Nikolić.
Ona je rekonstruisala izgled rimskog amfiteatra na osnovu istraživanja arheologa Snežane Nikolić, Ivana Boganovića i Ljubomira Jeftovića. Proračune je radio inženjer Zoran Cekić, a izvanredne drvene konstrukcije inženjer Krstan Laketić. Do 18. maja biće završena četvrtina od 5.000 sedišta arene, koje će se u budućnosti dizati oko elipsastog "borilišta", dužine 55, i širine 45 metara.
- U originalnoj areni bilo je od 7.000 do 10.000 sedišta. Za antičko doba to je bio ogroman broj, što svedoči da je Viminacijum, prestonica Gornje Mezije, bio evropska metropola - objašnjava prof dr Miomir Korać, direktor Arheološkog parka Viminacijum. - Tek kad smo se upustili u poduhvat rekonstrukcije arene, shvatili smo kolika su bila stara graditeljska znanja i kakva je šteta što su mnoga zaboravljena.
Moderne tribine prave se od ariša, sibirske jele, pošto oko Viminacijuma više nema velikih hrastova koje su koristili stari Rimljani. Arheolozi istražuju tajne starog amfiteatra spuštajući se u rupe prečnika skoro metar i dubine oko tri metra, u kojima su nekada bili moćni hrastovi šipovi koji su držali kamene zidove. Njihovi temelji su i posle 1.700 godina ispod zemlje još čvrsti, zahvaljujući rimskom malteru i betonu izuzetnog kvaliteta.
- Analizirali smo u laboratoriji četiri različita uzorka maltera iz amfiteatra, da bismo otkrili šta su koristili tadašnji građevinari umesto cementa. Uspeli smo da odgonetnemo deo tajne i napravili kopiju rimskog maltera s odličnim rezultatima - kaže mr Emilija Nikolić.
TVRĐAVA
Kamene zidine arene Viminacijuma koje se sada rekonstruišu bile su visoke bar 12 metara, ali moderni graditelji nemaju dovoljno materijala da ih u celini obnove. - Dobar deo velikih blokova iz zidova je odnet i u srednjem veku uzidan u Smederevsku tvrđavu. Neverovatno je kako su antički graditelji manipulisali tim blokovima pomoću drvenih dizalica i užadi - kaže prof. dr Miomir Korać.
RIMLJANI OTKRILI BETON
Stari Rimljani su pronalazači betona zahvaljujući kom su njihovi objekti ostali tako dugo očuvani, kažu naučnici. Prvi betonski blokovi napravljeni su u Italiji, zahvaljujući specifičnoj vulkanskoj prašini kakve ima samo u blizini grada Pocuoli, koja je korišćena umesto cementa.
- Posle laboratorijskih ispitivanja odgonetnuli smo da su kod nas kao cement koristili mineral zeolit - kaže mr Emilija Nikolić.
Arheolozi su otkrili da su kao dodatke u svoj beton Rimljani dodavali i konjsku dlaku, pa čak i krv koja je doprinosila boljoj otpornosti na niske temperature.
TAJANSTVENI BUNAR
Rekonstrukcija viminacijumskog amfiteatra donela je neočekivana otkrića - neobični oltar na mestu buduće VIP sale arene i podzemne odaje ispod borilišta.
- Poznato je da su velike arene imale pokretne podove i liftove kojima su gladijatori i životinje podizani na spektakularan način, ali to nismo očekivali u Viminacijumu. Duboko ispod zemlje otkrili smo i misteriozan objekat nalik na bunar, kod koga je bio ogroman kamen za ritualne svrhe. Pretpostavljamo da su se tu gladijatori obraćali božanstvima donjeg sveta pre borbe na život i smrt.
