 |
Ćelije: Nađena vila rimskog bogataša
izvor: evn foto: vn 04.12.2015
Na samom ušću reke Ljig u Kolubaru, u Ćelijama kod Lajkovca, prostirala se ogromna, raskošna vila iz rimskog doba čiji je vlasnik, po svemu sudeći, bio neko veoma bogat i moćan. Po značaju i površini, ova drevna građevina, procenjuju arheolozi, može da se meri sa Medijanom ili Gamzigradom, jer se prostire na više od četiri kvadratna kilometra.
Na lokalitetu Anine, arheolozi Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Valjevu, pronašli su dobro očuvane delove rimske vile i poljoprivrednog dobra, nastalih početkom četvrtog veka. U pitanju su najbolje sačuvani ostaci takozvane ruralne arhitekture rimskog perioda na području zapadne Srbije.
- Ove godine pronašli smo dve nove prostorije i dodatnih 300 kvadratnih metara nekadašnjeg gazdinstva i utvrdili da je u pitanju jedinstvena zgrada, jer se ekonomski kompleks naslanja na stambeni - kaže arheolog Radivoje Arsić. - Geofizički snimak pokazao je da se ceo lokalitet prostire na nekoliko hiljada kvadratnih metara, a mi smo istražili tek petinu. Ta građevina je ogromna i za današnje pojmove, a teško se može zamisliti šta je predstavljala u antičko vreme.
Uz pomoć Istraživačke stanice Petnica, lokalitet je snimljen iz vazduha, dronom. Arhitekta Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Valjevu Tihomir Dražić načinio je projekat konzervacije, a za sredstva je konkurisano u Ministarstvu turizma.
- Pronalazimo i dalje metalni novac, bronzu, olovo, delove keramike - kaže arheolog Željko Jež. - U pitanju je veliki i značajan kompleks bogatog i moćnog vlasnika, pre svega ekonomskih objekata koji su služili za proizvodnju i distribuciju hrane, s obzirom na to da se u blizini nalazio horeum, odnosno vojni logor. U nekom periodu, došlo je do propasti tog poljoprivrednog dobra, što smo zaključili na osnovu građevinskih intervencija lošeg kvaliteta na vili. Našli smo i skelete 11 osoba, među njima osmoro dece, koje su preminule najverovatnije usled epidemije neke bolesti.
Pored ostataka iz rimskog perioda, arheolozi u Aninama nailaze i na tragove srednjovekovne srpske države, iz vremena despota Stefana Lazarevića i Đurđa Brankovića. To je, ističu, dokaz da se rimska vila urušila tek posle 15. veka.
- Činjenica da su vilu ljudi koristili i hiljadu godina kasnije, potvrda je njenog kvaliteta gradnje - kaže Radivoje Arsić. - Neophodno je da se uradi i plan detaljne regulacije, kako bi se osmislio i obogatio čitav prostor, jer neće biti dovoljno da to bude samo muzej na otvorenom.
MILIONI ZA ISTRAŽIVANjE
- Pre tri godine otkupili smo dva hektara poljoprivrednog zemljišta i započela su intenzivna istraživanja lokaliteta Anine u Ćelijama - kaže Živorad Bojičić, predsednik Opštine Lajkovac. - Prošle godine, Opština Lajkovac izdvojila je milion i po, a ove godine milion dinara za arheološka istraživanja Anina. Finansiranje ćemo nastaviti i narednih godina.
|
