|
Da li su stećci spremni za upis na Listu svetske baštine?
izvor: agencije foto: rfe 29.09.2015.
BEOGRAD - U sklopu aktivnosti za stavljanje srednjovekovnih nekropola sa stećcima u Perućcu i Rastištu na UNESKO-vu listu svetske kulturne baštine u subotu je Bajinu Baštu i Nacionalni park Tara posetila arheolog Sintija Daning, stručnjak Međunarodnog saveta za spomenike i spomeničke celine (IKOMOS).
To je praktično pretposlednji korak u procesu stavljanja na UNESKO-vu listu svetske kulturne baštine u kome IKOMOS i Međunarodni centar za proučavanje očuvanje i restauraciju kulturnih dobara (IKROM) sačinjavaju i predaju svoje izveštaje odboru za svetsku baštinu pri UNESKO-u.
Upravljači će imati četiri meseca za ispravku eventualnih propusta nakon čega će u junu 2016. godine biti doneta odluka o upisu na Listu svetske baštine, navodi se u saopštenju JP "Nacionalni park Tara".
Ekspert IKOMOS-a se na licu mesta interesovao za pitanja koja se odnose na vlasništvo nad parcelama na kojima se nalaze stećci, planirani budžet, koja su očekivanja lokalne zajednice, koliko je atraktivna predložena nekropola i njeno okruženje, program turističkog razvoja.
Cilj posete je bila stručna procena kapaciteta budućih upravljača i stavova lokalnog stanovništva prema ovim spomenicima i samoj nominaciji.
U tom smislu Dauning se na nominovanim lokalitetima sastala sa arheologom Majom Đorđević, koja je bila vođa projekta u Srbiji, nacionalnim sekretarom IKOMOS-a Sanjom Kesić-Ristić i predstavnicima opštine Bajina Bašta, opštinskih ustanova i JP "Nacionalni park Tara" predvođenih predsednikom opštine Radomirem Filipovićem i v.d. direktorom NP Tara Dragićem Karaklićem.
Stećci su monolitni spomenici koji se mogu naći širom današnje Bosne i Hercegovine i u delovima Srbije, Crne Gore i Hrvatske.
Dosadašnji nalazi ukazuju na to da su se prvi put pojavili u drugoj polovini 12. veka, svojom prvom fazom koja traje tokom 13. veka, i da su mnogi isklesani i dekorisani u 14. i 15. veku, pre nego što se postepeno prestaju da se izrađuju u 16. veku.
Oko 60.000 od 70.000 evidentiranih srednjovekovnih nadgrobnih spomenika (stećaka) je na oko 3.300 lokaliteta u Bosni i Hercegovini, oko 4.400 stećaka je u Hrvatskoj, oko 3.500 u Crnoj Gori i oko 4.100 u Srbiji. Razlikuju se dve osnovne grupe, ležeći i uspravni ili stojeći kameni monoliti.
Četiri bivše jugoslovenske republike - Srbija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina i Hrvatska, udružile su snage kako bi te srednjovekovne nadgrobne spomenike nominovale za upis na listu svetske baštine Uneska.
Proces nominacije stećaka započeo je u Sarajevu u novembru 2009. godine potpisivanjem pisma namere o zajedničkoj nominaciji predstavnika BiH, Crne Gore, Hrvatske i Srbije.
Nominacijom je predviđen upis 30 reprezentativnih nekropola sa stećcima - 22 iz BiH, tri iz Srbije, tri iz Crne Gore i dve iz Hrvatske.
U Srbiji su to Mramorje u Perućcu, Mramorje u Rastištu u opštini Bajina Bašta i Grčko groblje, Hrte u opštini Prijepolje.
|
