Pitanje zaštite tradicionalnih prehrambenih proizvoda u EU ponovo je aktuelno u odnosima Slovenije i Hrvatske: na dnevni red je nakon kranjske kobasice došao i istarski pršut. Slovenija se žalila na molbu Hrvatske Evropskoj komisiji da zaštiti istarski pršut i traži da i slovenački proizvođači tog proizvoda imaju pravo na njegovu proizvodnju pod istim imenom - istarski pršut. Sa pitanjem zaštite porekla proizvoda u EU suočiće se i Srbija, a kako je ranije rečeno u Ministrastvu poljoprivrede o tome će moći da se razgovara u pretpristupnim pregovorima.
Slovenačko Ministarstvo za poljoprivredu i okolinu je u medijima objasnilo da se u Sloveniji i dalje proizvodi pršut pod imenom istarski pršut, kojeg gostima nude brojni restorani. Činjenica da je Hrvatska registrovala taj naziv bi mogla bi ugroziti ime proizvoda istarski pršut, tvrde u Ministarstvu.
Slovenija je uložila žalbu Evropskoj komisiji pre svega zato što se deo Istre nalazi u Sloveniji, i zato što se na području slovenačke Istre nudi mnogo različitih jela koja u imenu sadrže naziv "istarski" - istarski puževi, istarske štruklje, istarski pršut.
Slovenija se ne protivi registraciji istarskog pršuta, ali želi da postigne sporazum da i slovenački proizvođači koji na području slovenačke Istre proizvode isti proizvod dobiju mogućnost njegove dalje proizvodnje pod uslovima iz specifikacije koju je pripremilo udruženje proizvođača istarskog pršuta u Hrvatskoj.
Bez obzira na to što Slovenija trenutno nema industrijske proizvođače istarskog pršuta, ako se ne bi žalila na hrvatsku molbu za registraciju istarskog pršuta, manji slovenački proizvođači - seoska dobra i agroturizam u slovenačkoj Istri - ne bi smeli više da upotrebljavaju to ime za svoje proizvode.
Tako je i preduzeće Kras Sežana od 1996. godine prodavalo svoj istarski pršut u Hrvatskoj, a nakon 2010. godine je zbog nacionalne zaštite istarskog pršuta u Hrvatskoj moralo da ga preimenuje u "maestral".
Evropska komisija je uzela žalbu Slovenije na razmatranje i ako je prihvati pozvaće strane na konsultacije koje mogu trajati do šest meseci, a ako to ne uspe o zaštiti proizvoda će odlučiti Komisija.
Slovenija je jedina od zemalja regiona koja je u EU zaštitila niz svojih proizvoda.
Pravo da ospore zahteve neke države za zaštitu oznake porekla, geografskog porekla ili "tradicionalnog proizvoda" za neki proizvod imaju sve zemlje EU, kao i zemlje izvan Unije, posebno one koje već imaju neki ugovorni odnos s EU, kao što je, na primer, Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju.
Srbija bi, takođe, mogla da se suoči sa sličnim problemima u zaštiti tradicionalnih proizvod. Češka je još 2007. godine u EU kao proizvod geografskog porekla zaštitila svoju vrstu rakije od šljive u Moravskoj, pod nazivom "slivovice". Međutim, Srbija bi u EU mogla da dobije zaštitu svoju šljivovocu pod nazivom "srpska šljivovica", kao što je to, recimo, i zaštićeni naziv "škotski viski".
Imenom porekla ili geografskom oznakom na nacionalnom nivou u Srbiji su do sada zaštićena 33 poljoprivredna i prehrambena proizvoda, o čijoj će zaštiti u Evropskoj uniji moći da se razgovara u pristupnim pregovorima, saopštilo je Ministarstvo poljoprivrede Srbije. Među proizvodima zaštićenim poreklom ili geografskom oznakom najviše je mesnih i mlečnih proizvoda. Registracija
U Ministarstvu poljoprivrede Srbije je u avgustu 2013. rečeno Beti da će Srbija pregovarati o određivanju roka nakon pristupanja EU u kome će i na nivou Unije moći da se registruje i zaštiti geografsko poreklo domaćih poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, vina i jakih alkoholnih pića, koji već imaju zaštitu na nacionalnom nivou.
Zemlje izvan EU imaju pravo da traže evropske oznake, tako što sklope poseban sporazum sa EU, pod uslovom da Evropska komisija zaključi da je zahtev opravdan
