Izraelski i nemački naučnici tvrde da su napokon pronašli odgovor na pitanje staro više od 3.000 godina - zašto su na prostoru istočnog Mediterana iznenada propale, u to vreme napredne civilizacije, od hetitske i mikenske na severu do egipatske na jugu.
Profesor arheologije Izrael Finkelstejn i dr Dafna Langut sa Univerziteta u Tel Avivu, u saradnji s profesorom Tomasom Litom, paleontologom Univerziteta u Bonu, objasnili su kako je najverovatniji uzrok ovog naglog sloma - suša.
Ranije teorije su u ratovima, epidemijama i iznenadnim prirodnim katastrofama videle moguće uzroke propadanja civilizacija istočnog Mediterana. Iako su i klimatske promene uzimane u obzir, tek je napredak tehnologije omogućio naučnicima da tačno odrede uzrok i provere svoje hipoteze.
Analizirana su zrna polena koji je izvučen iz sedimenata ispod Galilejskog mora i zapadne obale Mrtvog mora i ustanovljeno je da je period krize trajao od otprilike 1250. do 1100. p. n. e.
Istraživački tim bušio je gotovo 20 metara ispod dna jezera i izvukao oko 20 kubnih metara muljevitog sedimenta iz sredine Galilejskog mora, iz kojeg su kasnije izolovana zrna polena.
- Polen je jedna on najotpornijih organskih materija u prirodi koji može ostati sačuvan hiljadama godina u jezerima i pustinjama. On otkriva koje su biljke rasle u blizini jezera i svedoči o klimatskim uslovima koji su vladali u regiji - objašnjava dr Langut.
Rezultati analize pokazali su da je oko 1250. p. n. e. došlo do naglog opadanja broja vrsta karakterističnih za to podneblje, poput hrasta, bora i rogača, a do povećanja onih koje rastu u suvim pustinjskim regijama. Analizom je ustanovljeno da je znatno smanjen i uzgoj maslina na tom području, a te fenomene istraživači pripisuju učestalim periodima suše. Suše su, verovatno pogoršane periodima hladnoće, prouzrokovale glad i naterale ljude na masovne migracije.
- Usled propasti poljoprivrednih useva velike grupe ljudi sa severa počele su migrirati u potrazi za hranom. To je izazvalo premeštanje drugih i dovelo do uništenja i prekida poznatog trgovačkog sastava istočnog Sredozemlja - tumači profesor Finkelstejn.
OBNOVA
Sličnim istraživanjima zrna polena u Turskoj, Siriji, Egiptu i na Kipru došlo se do gotovo istih rezultata, što govori o tome da je kriza bila širih razmera. Nakon perioda krize i urušavanja drevnih civilizacija usledilo je vlažno razdoblje, te epoha obnove i ponovnog naseljavanja tih krajeva.
