VALJEVO - Na utvrđenju Jerinin grad, u selu Brangoviću, arheolozi su otkrili dva reljefa u kamenu: ostatke crkve s kraja petog ili početka šestog veka, dve prostorije i grobnicu. Crkva je, po nalazima stručnjaka Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva, bila podignuta preko neke starije građevine iz četvrtog veka, koja je izgorela...
Istraživanja, inače, traju već tri godine, Ministarstvo kulture za njih je izdvojilo 400.000, grad na Kolubari 200.000 dinara, a za kompletno arheološko ispitivanje lokaliteta - koji se prostire na oko četiri hektara - potrebno je mnogo vremena.
- Ispitali smo severnu i zapadnu stranu ranije otkrivene crkve - kaže Radivoje Arsić, vršilac dužnosti direktora Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Valjevu. - Na hram se nastavljaju dve prostorije koje su kasnije dograđene, a u jednoj je pronađena sigom ozidana grobnica, dimenzija dva sa jedan metar, koja je opljačkana još u antičkom periodu.
Arsić ističe da je u blizini crkve pronađena i gravura vinove loze koja, po prvim procenama, potiče iz šestog veka, i odgovara ranohrišćanskoj simbolici. Arheolozi pretpostavljaju da je to detalj dekoracije sa same kapije, dok je ostale delove, najverovatnije, erozija odnela ka reci Gradac.
- Otkriven je još jedan, stariji sloj iz predrimskog perioda, koji moguće potiče iz prvog ili drugog veka nove, pa sve do petog ili šestog veka pre nove ere, što ukazuje da je prostor bio naseljen tokom Rimskog carstva i Vizantije - kaže Vladimir Pecikoza, arheolog iz Istraživačke stanice Petnica. - Pronađen je veliki broj delova keramike, kostiju i novčića, ali najbitnije je pronalaženje fragmenata zgure i staklene paste, što ukazuje da su u pitanju prvi arhimetalurški radovi u tom praistorijskom, odnosno ranom antičkom periodu.
Inače, na osnovu do sada prikupljenih arheoloških dokaza, može se pretpostaviti da utvrđenje nije bilo samo vojno, već delom i civilno. Stoga je pronađena grobnica možda pripadala kakvom crkvenom ili vojnom velikodostojniku...
RUDARSKI KRAJ
- Sam Jerinin grad deo je niza utvrđenja koja postoje u valjevskom kraju, po čemu zaključujemo da su služila za zaštitu rudnika i rudarskih naselja - kaže arheolog Željko Jež. - Postojanje sličnih utvrđenja na Taoru, u Kulinama i Brezovicama, pokazuje da je ovaj prostor bio stecište metalurške proizvodnje i rudarske aktivnosti. Jer, po vizantijskim izvorima, značajne države starog sveta, upravo na ovom prostoru, imale su važne privredne, metalurške i rudarske centre.
