|
Federacija BiH u četiri kantona?
izvor: evn foto: vn 15.12.2015
Lideri dve najveće nacionalne stranke u Federaciji BiH - Stranke demokratske akcije, Bakir Izetbegović i Hrvatske demokratske zajednice BiH, Dragan Čović, približili su stavove oko budućeg uređenja Federacije, koja bi umesto sadašnjih deset trebalo da ima četiri ili pet kantona.
Ovakva informacija "procurila" je posle konferencije "Evropska budućnost BiH - 20 godina Dejtona", koja je nedavno održana u Briselu i koja je protekla bez učešća srpskih predstavnika.
Stav dva zvaničnika o ovoj temi iznesen je i na briselskoj konferenciji, gde je podržana ideja o potrebi smanjenja broja kantona u Federaciji, prevashodno radi velikih ušteda koje bi na taj način bile izvršene, zbog glomaznog i preskupog administrativnog aparata.
Procenjuje se da bi uštede iznosile i do 50 odsto sadašnjih troškova, jer Federacija BiH trenutno u deset kantona ima deset vlada i premijera, isto toliko kantonalnih skupština i na stotine raznih ministarstava, agencija, direkcija i zavoda.
Analitičari, ipak, tvrde da je ova ideja "na dugom štapu", jer ona podrazumeva pre svega promenu Ustava Federacije BiH i njenog sadašnjeg uređenja, ali i Dejtonskog sporazuma.
- Nije sporno da bi se time izvršile velike uštede, jer ni mnogo bogatije države ne mogu da izdrže 140 ministarstava, čitav konglomerat premijera, savetnika, zamenika, pomoćnika. To urušava Federaciju i BiH iznutra - kaže za "Novosti" politički analitičar Srđan Vukadinović.
On dodaje da je jako skeptičan oko mogućeg dogovora Bošnjaka i Hrvata o ovoj temi i ističe da je verovatno više reč o političkom manevru Izetbegovića i Čovića i prikupljanju nekih "političkih kredita i poena".
- Osim toga, promena Ustava Federacije BiH bi podrazumevala i promenu Dejtonskog sporazuma, što za sobom povlači i čitav niz drugih pitanja, jer je poznato da bi na promene Dejtonskog sporazuma saglasnost morale dati i Srbija i Hrvatska, kao njegovi garanti - kaže Vukadinović.
On ističe da je i ranije postojala ideja da se broj kantona u Federaciji BiH sa deset svede na četiri i da se govorilo o kantonima Mostar, koji bi bio sa hrvatskom većinom, i Sarajevo, Tuzla i Goražde, sa bošnjačkom većinom.
- Jasno je da je reč o podeli po nacionalnim šavovima, što je neprihvatljivo pre svega za Bošnjake - kaže Vukadinović.
Sa njim se slažu i bošnjački analitičari i eksperti ustavnog prava, koji napominju da je svaka ideja o podeli Federacije po nacionalnim principima unapred osuđena na propast.
- To je neprihvatljivo i vodilo bi daljoj destabilizaciji BiH - kaže profesor ustavnog prava iz Sarajeva Kasim Trnka.
Član Ekspertske grupe Vehid Šehić kaže da se u izradi novog nacrta Ustava Federacije BiH još ne pominje broj novih kantona, ali potvrđuje da preovladava ideja da se broj kantona sa sadašnjih deset mora smanjiti na najviše četiri ili pet.
Analitičari se osim toga slažu da bi i u praksi jako teško bilo napraviti četiri kantona, podeljena isključivo po etničkoj matrici, jer ima mnogo kantona koji nisu etnički čisti.
EKSPERTSKA GRUPA
U Federaciji BiH postoji i Ekspertska grupa koja radi na izradi nacrta novog Ustava Federacije BiH, ali kako objašnjavaju članovi ove grupe, stav o smanjenju broja kantona nailazi na veliko protivljenje u kantonima gde su Hrvati većina, ali i u onima sa bošnjačkom većinom.
|
