|
 Nomokanon, prvi poznati srpski zakonik koji je napisao Sveti Sava, vratio se prvi put posle Nemanjića u državne institucije. Ministarstvo pravde je ovo izuzetno delo naše baštine prevelo na savremeni srpski i engleski jezik, a zatim odštampalo kao knjigu koja će se deliti kao reprezentativni državni poklon.
Izdavački poduhvat čiji je nosilac ministar Nela Kuburović suštinski je iskorak u predstavljanju Srbije. Nomokanon će dobiti predstavnici više od 60 zemalja s čijim ministarstvima pravde imamo izuzetnu saradnju i predstaviće nas u novom svetlu, zahvaljujući Svetom Savi.
- Nomokanon ili Zakonopravilo nastalo 1219. godine je najvažniji državni, pravni, crkveni, istorijski i književni rukopis srpskog naroda. Ovaj kodeks predstavlja prvi ustav srpske srednjovekovne države, a prema njemu je i u velikoj meri ustrojena Srpska pravoslavna crkva. Ovom zbirkom propisa uređuju se odnosi u svim oblastima društvenog života kao i pravni položaj pojedinaca, a njegova se rešenja protežu do današnjih dana. Poseban značaj ovog pravnog akta je u tome što je pisan na razumljivom narodnom jeziku - navodi pomoćnik ministra Vladimir Davidović, koji je bio zadužen za izbor i priređivanje pravila odštampanih u knjizi.
Ovaj izuzetni kulturni poduhvat Ministarstva pravde ukazao je i na veliku i neobjašnjivu prazninu u našoj nauci, jer se Nomokanon uopšte ne izučava na našim pravnim fakultetima. U Ministarstvu pravde smatraju da je to posledica predrasude da se Zakonopravilo bavi samo crkvom i da se prenebregava činjenica da je Sveti Sava tvorac i prvog srpskog građanskog zakonika koji se u ovoj oblasti oslanjao na rimsko pravo. Taj deo Nomokanona napisan je korišćenjem izvoda iz Justinijanovih Novela i Zakonodavstva i Prohiriona iz 879, koji predstavlja zbornik vizantijskog građanskog, krivičnog i procesnog prava.
Zakonopravilo je izuzetno i po tome što je do danas sačuvano čak 11 njegovih prepisa, što je neuobičajeno za srednjovekovne manuskripte. Po rečima stručnjaka, to pokazuje da je postojao ogroman broj prepisa Nomokanona jer se on naširoko koristio kao zakonik u pravnoj praksi nemanjićke Srbije.
- Smatra se da je francuski Građanski zakonik iz 1804. najnapredniji pravni akt koji je uveo čovečanstvo u moderno doba. Manje je poznato da je ovaj zbornik pravnih normi zasnovan na istom Justinijanovom zakonodavstavu na osnovu koga je Sveti Sava 1219. napisao Nomokanon. Njegovo Zakonopravilo napisano je samo četiri godine posle engleske Magna karte, odnosno Velike povelje o slobodama koja suštinski reguliše samo odnose plemića i kralja. Savino Zakonopravilo bavi se građaninom, pojedincem u već vrlo razvijenom složenom društvu. Nomokanon je neporeciv dokaz da je Srbija recepcijom rimskog prava već u Savino vreme postala prepoznatljivi deo evropske i hrišćanske kulture - zaključuje Davidović.
ANTIKORUPCIJSKI ZAKONI NEMANjIĆA
Nomokanon sadrži vrlo stroge norme, među kojima su i ove:
- Koji je postavljen za novac neka se izvrgne kao i onaj koji ga je postavio.
- Ne samo da je skaradno i strašno razbijati tuđe već i lihvariti i tuđeg se mašiti radi sramnog dobitka. Svaki takav je od Božje crkve odlučen.
- Koji kupuje ili prodaje postavljenje čak i crkvenog ključara od svog stepena da otpadne. Koji su ovima posredovali neka otpadnu od dostojanstva ako su klirici, svetovnjaci i monasi neka su prokleti.
PONOSNI NA TRADICIJU
Zakonopravilo koje je izdalo Ministarstvo pravde kao reprezentitivni državni poklon, ima izuzetno skroman tiraž jer je finansirano iz redovnog budžeta. Najveći deo posla oko ove izuzetne knjige uradili su bez ikakve naknade službenici ovog ministarstva koji su ponosni zbog učešća u poduhvatu vraćanja prvog srpskog zakonika u javnost.
novosti.rs
|
